Pleidooi voor leefstijlinterventie

Eén van de positieve bijdragen van corona op de samenleving is dat een deel van de mensen anders naar hun gezondheid is gaan kijken. Obesitas is opeens niet alleen het cijfer op de weegschaal of een risico op het krijgen van een chronische ziekte maar is opeens gerelateerd aan heus overlijden op de IC als gevolg van een virusinfectie. Bewuster kijken naar gezondheid houdt in bewuster eten, meer bewegen, stresshantering en beter slapen. Die vragen kreeg ik het afgelopen jaar vaker in de spreekkamer.

Ik droeg preventie en een gezonde leefstijl altijd een warm hart toe, maar kon er niet zoveel mee. Het paste niet zo goed in mijn denkpatroon. Natuurlijk had ik gesprekken met nieuwe diabeten over hun voeding en was ik blij wanneer iemand stopte met 4 liter cola op een dag te drinken en dat daarmee zijn of haar diabetes verdween. Ik kreeg echter steeds teleurgestelde verhalen van de praktijkondersteuners als ze patiënten terugzagen die bij de diëtiste waren geweest waar bleek dat ze niets nieuws te horen hadden gekregen, dat er niets was veranderd aan hun eetpatroon, laat staan dat er een verlagend effect op de nuchtere glucose gemeten werd.

Ik was al langer lid van de vereniging Arts en Leefstijl omdat het onderwerp mij wel trok maar ik was er nooit zoveel ingedoken. Na de nascholing demedicalisering bij diabetes mellitus type 2 ben ik toch heel anders naar die ziekte gaan kijken. Natuurlijk wist ik dat voeding en gewicht een grote invloed hadden op het ontstaan van diabetes, natuurlijk wist ik van het bestaan van insulineresistentie, maar ik had me nooit gerealiseerd wat we eigenlijk voor een gekke behandeling geven bij insulineresistentie. Er is insuline genoeg alleen wordt het niet meer herkent. Het gevolg is dat we alleen maar meer insuline gaan geven. Toch gek. 

Bij het overgaan naar een koolhydraatarm dieet waarbij iemand maximaal 150 gram koolhydraten eet MOET gelijk gestopt worden met de SU derivaten en de kortwerkende insuline en MOET de langwerkende insuline gehalveerd worden. Weinig koolhydraten geeft weinig behoefte aan insuline. Doordat de energievoorziening overgenomen gaat worden door de vetverbranding gaan mensen afvallen waardoor de insulineresistentie afneemt.

Dit is eigenlijk te gek voor woorden. We proppen mensen vol met pillen terwijl de oplossing om de hoek ligt. Ik ben als dokter te veel opgeleid aan de leiband van de farmaceutische industrie en heb geleerd medicatie voor te schrijven in plaats van mensen zelf verantwoordelijkheid over hun gezondheid te geven. 

Een veel gehoorde klacht over onze gezondheidszorg is dat we vooral aan symptoombestrijding doen. Dat begreep ik eigenlijk nooit zo goed, maar het is precies wat we doen. We geven medicatie om de glucose te verlagen of de bloeddruk te verlagen, maar laten het na om mensen te overtuigen dat ze zelf het roer om moeten gooien en hen er dan ook de verantwoordelijkheid er over te geven. Onder het mom van; mensen willen het niet, ze kunnen het niet besluiten we te snel tot medicamenteus ingrijpen. Als we patiënten half voorbereid naar een diëtiste sturen, die begint over anders eten en omgooien van het ingesleten voedingspatroon, komen mensen in weerstand en slaan ze de adviezen van de hand. Als de dokter echter een lans breekt voor een ander voedingspatroon, meer bewegen, minder stress, komt de vervolg boodschap van de diëtiste of de leefstijlcoach veel beter aan. Nog steeds niet voor iedereen maar met medicatie voorschrijven alleen verandert er helemaal niets. Wetende hoe therapie(on)trouw mensen kunnen zijn met medicatie kan coaching bij een chronische ziekte meer bereiken doordat mensen zelf met hun therapie aan de slag gaan. Daar kan nog steeds medicatie aan te pas komen, maar de kans dat ze voor een leefstijlverandering kiezen is dan een stuk groter.

We zijn dokters, geen coaches. We hebben 10, misschien 15 minuten per consult., de praktijkondersteuners hebben meer tijd maar coachen kost véél meer tijd. Dat moeten we misschien niet tot onze belangrijkste taak maken (waarom eigenlijk niet?) Patiënten motiveren en enthousiasmeren om naar een diëtiste te gaan of naar een leefstijlcoach kost minder tijd maar heeft wel effect.

De BV Chronische Zorg heeft besloten om naast COOL ook andere gecombineerde leefstijlinterventies in de regio te gaan contracteren.  De verzekeringen zijn voor. Elke diabeet, elke CVRM-patiënt, elke obese patiënt heeft op den duur hogere zorgkosten als gevolg van complicaties van zijn aandoening.

Preventie is booming, leefstijl is leuk. Het geeft een andere dimensie aan de traditionele arts-patiënt verhouding. 

Ik ben gevraagd om samen met de BV Chronische Zorg mee te denken om meer leefstijl in onze ketenzorg te krijgen. Een leuke taak. Een inspirerende taak, waar ik me graag voor wil inzetten. 

Marius Leest

< Terug naar het overzicht